İş sağlığı ve güvenliği, çalışanların iş yerinde maruz kaldıkları riskleri en aza indirmeyi ve çalışma ortamını daha güvenli ve sağlıklı hale getirmeyi amaçlayan bir disiplindir. İş kazaları ve meslek hastalıkları, her yıl dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını etkileyen ciddi sorunlardır. Bu yazıda, iş sağlığı ve güvenliğinin önemine, amaçlarına ve tehdit eden unsurlara odaklanacağız.
I. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amaçlarıa. Çalışanların Sağlığını ve Güvenliğini Korumak: İş sağlığı ve güvenliği, çalışanların iş yerindeki sağlık ve güvenlik koşullarını iyileştirmeyi ve korumayı amaçlar. Bu, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi ve çalışanların sağlığının korunmasıyla gerçekleştirilir.
b. Yasal Uyumluluğu Sağlamak: İş sağlığı ve güvenliği, ülkelerin mevzuatları ve düzenlemelerine uygunluğu sağlamak için önemlidir. İşverenler, işçi sağlığı ve güvenliği kurallarına uymak zorundadır ve bu kurallara uymak, yasal sorumluluklarını yerine getirmeleri anlamına gelir.
c. Verimliliği Artırmak: Güvenli bir çalışma ortamı, çalışanların daha verimli ve etkili bir şekilde çalışmalarına yardımcı olur. İş sağlığı ve güvenliği önlemleri, işçilerin işlerine odaklanmalarını sağlar ve aynı zamanda işverenlerin verimliliklerini artırmalarına yardımcı olur.
d. İşletme Maliyetlerini Azaltmak: İş kazaları ve meslek hastalıkları, işletmeler için yüksek maliyetlere neden olabilir. Yaralanmaların ve hastalıkların önlenmesi, işletmelerin sağlık sigortası ve tazminat ödemeleri gibi maliyetleri düşürmeye yardımcı olur.
e. Çalışan Motivasyonunu Artırmak: İş sağlığı ve güvenliği önlemleri, çalışanların işlerine karşı motivasyonlarını artırır. Çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalıştıklarını bilmeleri, iş tatminini ve bağlılığını artırır.
II. İş Kazaları
İş kazaları, çalışanların iş yerinde ya da işle ilgili faaliyetler sırasında meydana gelen beklenmedik ve istenmeyen olaylar sonucu yaralanma, sakatlanma veya ölümle sonuçlanan olaylardır. İş kazalarının nedenleri çeşitlilik gösterebilir ve genellikle iş güvenliği önlemlerinin yetersizliği, eğitim eksikliği, denetimsizlik veya ihmal gibi faktörlerle ilişkilendirilir.
İş kazalarının bazı örnekleri şunlardır: düşmeler, kesilmeler, ezilmeler, yanmalar, kimyasal maruziyetler, makine kazaları, trafik kazaları (işle ilgili seyahatlerde), yüksekten düşmeler ve elektrik çarpmaları. Bu tür kazalar, hem çalışanların sağlığını ve güvenliğini etkilemekte hem de iş verenler ve işletmeler için maliyetli sonuçlara neden olmaktadır.
III. İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehdit Eden Unsurlar
a. İhmal ve Dikkatsizlik: İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin ihmal edilmesi veya dikkatsizlik, iş kazalarının ve yaralanmaların en yaygın nedenlerindendir.
b. Eğitimsizlik ve Bilinçsizlik: Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda yeterli eğitime sahip olmamaları veya bu konuda bilinçsiz olmaları, risk altında olmalarına neden olabilir.
c. Tehlikeli Çalışma Koşulları: İşverenlerin sağlıksız ve tehlikeli çalışma koşullarını göz ardı etmesi, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının artmasına yol açabilir.
d. Teknolojik ve Makine Hataları: İşletmelerde kullanılan teknolojideki hatalar veya makine arızaları, iş kazalarına ve yaralanmalara neden olabilir.
e. Stres ve Yorgunluk: Çalışanların aşırı stres altında çalışmaları veya yorgun olmaları, dikkat dağınıklığına ve kazalara neden olabilir.
IV. İş Yerinde Karşılaşılan Olası Riskler
Raporlara geçen ve uzmanların sınıflandırdıkları olası riskler şunlardır:
Fiziksel Riskler: Çalışılan ortamdaki sıcaklık, nem, aydınlatma, gürültü, titreşim, basınç gibi özelliklerden kaynaklanan riskler.
Kimyasal Riskler: Patlayıcı, oksitleyici, çeşitli şekillerde alevlenebilir, toksik, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen gibi özelliklerden bir veya birkaçına sahip maddelerden kaynaklanan riskler.
Biyolojik Riskler: Bakteri, virüs, mantar, parazitler ve bunlarla ilişkili toksinleri kapsayan canlı veya canlı ürünü organizmalardan kaynaklanan riskler.
Elektrikle İlgili Riskler: Elektriksel riskler tüm sektörlerde görülmekle birlikte özellikle elektrik üretim/dağıtım tesisleri ile metal sektöründe daha fazla görülmektedir.
Ergonomik Riskler: Ergonomi; insanın fiziksel ve psikolojik özelliklerini inceleyerek insan-makine-çevre uyumunu doğal ve teknik olarak araştırma ve geliştirme çalışmaları topluluğudur. İnşaat, madencilik, sağlık hizmetleri, lojistik, mobilya, tekstil sektörleri ve büro çalışmaları gibi faaliyet alanlarında ergonomik risk faktörleriyle sıklıkla karşılaşılır.
Psikososyal Riskler: Psikososyal risklere bütün çalışanlar maruz kalmakla birlikte parça başı, vardiyalı ve esnek çalışanlar, sağlık çalışanları, madenciler, vasıfsız çalışanlar, çağrı merkezi operatörleri psikososyal risk faktörlerine en çok maruz kalan gruplardır.
İş sağlığı ve güvenliği, çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak için hayati öneme sahip bir konudur. İş kazalarını önlemek, işletmelerin verimliliğini artırmak ve çalışanların motivasyonunu yükseltmek için uygun önlemler almak, hem çalışanlar hem de işverenler için kazançlı bir yaklaşımdır. Ancak, iş sağlığı ve güvenliğini tehdit eden unsurların farkında olmak ve bunları ortadan kaldırmak veya en aza indirmek, bu amaçlara ulaşmada kritik bir rol oynar. İşverenler, çalışanları için güvenli bir çalışma ortamı yaratmak için gerekli önlemleri almalı ve çalışanlar da iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilinçli ve sorumluluk sahibi olmalıdır.
Yorumlar
Yorum Gönder